Karadeniz Bölgesi’nin en kıymetli geçim kaynağı olan ve Türkiye’de en fazla Ordu vilayetinde üretilen fındıkta kahverengi kokarca ziyanı devam ediyor. İlin kıyı bölümlerindeki ilçelerde fındık üreticileri, mahsulünü tamamladıkları eserlerde büyük hasar olduğunu belirtiyor.
30 dereceyi bulan sıcağın altında fındıklarını tekraren seçiyorlar
Üreticiler, kahverengi kokarca zararlısı nedeniyle çürüyen fındıklarını ayıklamak ve yüksek fiyata satabilmek ismine 30 dereceye ulaşan sıcağın altında fındıklarını seçerek, çürüklerinden ayırmaya çalışıyor. Üreticiler, bölgelere nazaran fındıklarını satmaya da zorlandıklarını, birtakım manavların hiç satın almadığını ve kimilerinin ise düşük fiyat verdiğini belirtiyor.
“İnsanlar zehirlenmesin diye seçiyoruz, zarardayız”
Fındık üreticisi Emine Telci, kahverengi kokarcanın ziyan verdiği fındıkları seçmeye çalıştıklarını, bu sayede fındıklarını yüksek fiyata satmayı hedeflediklerini söyledi. Telci, “Zarar çok, 500 kilogram fındıkta 2 teneke çöpe attık. Seçmemiz gerekiyor zira bu insanları zehirler, sattığımız yere de ayıp olur. Bu nedenle ziyanlı fındıkları temizlemeye çalışıyoruz. Birtakım noktalarda çok fazla ziyan var. Manavların giden fındıkları geri gönderdiklerini duyduk. Arkadaşımızın fındığını harmana geri dökmüşler, ziyan o derece büyük. Biz personele toplattık ve kişi başı bin 500 TL yevmiye verdik. Şu an zarardayız” dedi.
“Fındığı ucuza mal etmek istiyorlar”
Perşembe ilçesi Efirli Mahallesi’nde yaşayan Makbule Dere, bu yıl fındığın kendilerini çok mağdur ettiğini söyledi. Dere, “Kahverengi kokarca ismini koydular, o formda gidiyor. Artık manavlar da çok ucuz fiyata alıyor, biz artık ne yapacağız. Devlet büyüklerimizden bu mevzuda yardım bekliyoruz. Fındık manavları fiyatları çok düşürüyor, ‘kokarca değdi’ diye 40 liraya kadar düşürenler varmış, o nedenle çok mağduruz. Bizim fındığımızda acılık ve leke yok, manavlar böylece fındığı ucuza mal etmek istiyorlar ve ‘yağ yaparız’ diyorlar. Yağ yapılacaksa bu da sahtekarlıktır. Aldıkları acılı fındık ile yağ yapıp insanları zehirleyecekler. Devletimize sesleniyorum yeniden burada hile var” diye konuştu.
“İneğimi satıp çalışanların parasını ödedim, şu an ben mağdur oldum”
2024 yılı fındık mahsulünün ellerinde kaldığını aktaran Makbule Dere, “Bir çalışanın günlük yevmiyesi bin 500 TL. Ben, çalışanların parasını verebilmek için, onların da mağdur olmaması için ahırdaki ineğimi sattım fakat bu sefer ben mağdur kaldım” sözlerine yer verdi.
“60 liradan fındık satan komşularımız var”
Efirli Mahallesi’nde fındık üreticisi Yılmaz Telci ise “Bölgemizde kokarca durumu 2023 yılının Eylül ayında başladı. O vakitten bu yana yapabildiğimiz kadar ilaçlama yaptık lakin tesirli olmadı. Sonuç olarak fındıkta randıman ve rekolte düştü. Buna karşın fındık alım fiyatları düştü. Şu anda büyük bir külfet. İşçiliğin de yüksek olması bizleri etkiledi, bu sene fındık büsbütün ziyan. Benim fındığım 45 randıman geldi lakin 30 randıman gelen dahi var. Piyasa manavlarda 115 lira ile başladı, sonrasında 110 liraya geriledi. Ben 99 liraya verdim lakin 60 liraya satan komşularımız oldu” biçiminde konuştu.