Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) , TÜİK’in açıkladığı Haziran 2024’te yüzde 1,64 olarak açıklanan aylık resmi enflasyon Temmuz 2024’te 3,23’e yükseldiğini belirterek, “Resmi bilgilere nazaran 2003’ten bu yana ortalama fiyatlar 20,6 kat, besin fiyatları ise 31,3 kat arttı” dedi.
TÜİK, 2024 Temmuz devrine ilişkin TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 5 Ağustos 2024’te yayınladı. TÜİK datalarına nazaran TÜFE’deki (2003:100) değişim 2024 Temmuz’da bir evvelki aya nazaran yüzde 3,23 ve bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 61,8 oldu. 2024 yılının birinci yedi ayında ortalama fiyat artış oranı ise yüzde 28,7 olarak gerçekleşti. Haziran 2024’te yüzde 1,64 olarak açıklanan resmi enflasyon Temmuz 2024’te 3,23’e yükseldi!
2024 Temmuz periyodunda en yüksek fiyat artışı yıllık yüzde 104,5 ile eğitim oldu. İkinci en yüksek fiyat artışının görüldüğü harcama kümesi yıllık yüzde 98,5 artışla konut olurken üçüncü harcama kümesi ise yüzde 76 ile lokanta ve oteller oldu.
DİSK-AR’ın TÜİK bilgilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya nazaran emeklilerde besin enflasyonu yüzde 93,9 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 66,9 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 83,7 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 106 olarak gerçekleşti.
En fakir kümenin besin enflasyonu yüzde 106 oldu
Yüksek gelir kümelerinin daha düşük besin enflasyonu hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 58,4 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu ise yüzde 42,1 oldu. Böylelikle en fakir gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 106 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 42 seviyesinde kaldı.
“Gıda enflasyonunda olduğu üzere resmi ortalama enflasyon oranları da düşük gelirlilerin, işçilerin günlük ömürde karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir” denilen açıklamada, şunlar söylendi:
“Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları üzere çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen/algılanan ve beklenen tüketici enflasyonu tertipli olarak yayımlanıyor. Lakin TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine karşın, bunun çıktısı olan “hissedilen/algılanan enflasyon”u açıklamıyor. TÜİK, memleketler arası kuruluşların yaptığı üzere halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan dataları işleyerek yeni bir bilgi olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıyeten gelir kümelerine nazaran enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır.”
Gıda enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açıldı
DİSK-AR’ın hesaplamasına nazaran, 2005 Temmuz’da 116 olan TÜFE endeksi, Temmuz 2024’te 2.394’e yükseldi. 2005 Temmuz’da 109 olan besin fiyatları endeksi ise 2024 Temmuz’da 3.412’ye yükseldi. Temmuz 2005’te yüzde 7,8 olan yıllık enflasyon oranı Temmuz 2024’te yüzde 61,8 oldu. 2005’te yüzde 4,4 olan yıllık besin enflasyonu ise Temmuz 2024’te yüzde 60’a yükseldi.
Öte yandan son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açılmaya başladı. Temmuz 2005’te TÜFE’yle tıpkı seyreden besin fiyatları endeksi Temmuz 2024’te TÜFE’nin 1.018 puan üstüne çıktı.